جراحی، بازسازی و ترمیم سینه و مزایا و معایب آن پس از سرطان پستان

ضرورت بازسازی پستان پس از ماستکتومی

بازسازی پستان پس از ماستکتومی در قرن گذشته تکامل یافته است و جزء جدایی‌ناپذیر در درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان است. بازسازی پستان در ابتدا برای کاهش عوارض پس از ماستکتومی و اصلاح بد شکلی دیواره قفسه سینه طراحی شده بود؛ اما اکنون انجام این جراحی تنها به این دیدگاه محدود نیست و ارزش بالای آن شناخته شده است.

زیباسازی پستان در دهه گذشته بـه دنبال ماستکتومی افزایش چشمگیری داشته است. بـه ویـژه بازسـازی پسـتان  بهبود زیادی در کیفیت زندگی بیمارانی که ماستکتـومی شده بودند ایجاد کرده است. بازسازی پستان بعد از ماستکتومی به خاطر سرطان پستان در جامعه امروزی به صورت یک ضرورت جدی در آمده است و تصحیح Distorted Body Image  و ارضا و شارژ مجدد روحی روانی فرد و نیز برقراری اعتماد به نفس و کارآیی اجتماعی و خانوادگی وی از مهم‌ترین موارد انگیزه‌سازی بـرای این عمل است.

بازسازی پستان همانطور که از اسم آن پیدا است عملی است که در بیماران مبتال به سرطان پستان کاربرد دارد، بیمارانی که در طی فرآیند درمان خود مجبور به ماستکتومی یا حذف پستان درگیر در سرطان شده اند

 بازسازی سینه (Reconstruction Breast ) به عمل جایگزینی یک یا هر دو پستان با شکل طبیعی، ظاهر، تقارن و سایز مناسب درافرادی که تحت ماستکتومی یک یا دو طرفه قرار گرفته اند گفته می شود به عالوه در افرادی هم که المپکتومی انجام شده ممکن است پستان ظاهر مناسبی نداشته باشد و یا ناهنجاری مادرزادی در تکامل پستان ها وجود داشته باشد مثالً پستان رشد نکرده و یا ظاهر مناسب نداشته باشد و نیاز به اصالح عمده داشته باشد و در این موارد نیز ممکن است نیاز به بازسازی وجود داشته باشد.با عمل بازسازی پستان بیماران ظاهر طبیعی پستانهای خود را در حد بسیار زیادی به دست خواهند آورد البته الزم به ذکر است پستان بازسازیشده تنها ظاهر شبیه پستان دارد و هرگز نمی تواند عملکرد طبیعی مانند شیردهی داشته باشد.

ماستکتومی یا جراحی خارج کردن پستان عملی است که حتی برای جراح پستان نیز خوشایند نیست زیرا نمیتوان اهمیت پستان برای بانوان را نادیده گرفت و عدم وجود آن برای بیماران میتواند موجب افسردگیهای طوالنیمدت گردد این مسئله اهمیت و جایگاه عمل بازسازی سینه پس از ماستکتومی را به خوبی نمایان میکند. بهترین جراح پستان قطعاً به بیماران خود این عمل را توصیه خواهد کرد البته این عمل جراحی پیچیده بوده و انجام صحیح آن به سالها تجربه و علم روز جراحی در زمینه پستان را میطلبد و باید بهترین جراح سینه در تهران یا شهر خود را برای این عمل برگزینید.
 

بازسازی پستان چه مدت بعد از عمل جراحی سینه انجام می‌شود؟

بازسازی گاهی بلا فاصله پس از عمل جراحی انجام می‌شود و گاهی همزمان با عمل جراحی برداشتن سینه توسط جراح صورت می‌گیرد. اما اگر پس از عمل نیاز به انجام شیمی درمانی یا رادیوتراپی باشد، بهتر است که ترمیم  حدود ۶ ماه پس از اتمام همه درمان‌ها به تعویق بیفتد.
 

آمادگی قبل از جراحی بازسازی پستان

قبل از جراحی اطلاعاتی در خصوص:

* نحوه مصرف داروها
* مدت زمان انجام جراحی
* عوارض احتمالی جراحی
* مراقبت های بعد از درمان
در اختیار بیمار قرار خواهد گرفت.

به علاوه این که نیاز است، بیمار:
* استعمال سیگار و دخانیات را سه ماه قبل از جراحی، کنار بگذارد.
* مصرف ویتامین و مکمل ها بلامانع است.
* توصیه های پزشک در خصوص ناشتا بودن روز جراحی را رعایت کند.
* توصیه می شود روز جراحی فردی از دوستان و یا اعضای خانواده، بیمار را همراهی کند.

جراحی بازسازی پستان عمدتا تحت بیهوشی عمومی انجام می شود، بدین معنا که بیمار در طول جراحی خواب است و دردی را احساس نخواهد کرد.
 

بازسازی پستان با پروتز

استفاده از پروتز، یکی از گزینه های بازسازی فرم سینه ها بعد از درمان سرطان می باشد. امکان انجام این جراحی همزمان با ماستکتومی و یا بعد از آن وجود دارد. از جمله مزایای بازسازی بلافاصله بعد از جراحی می توان به حفظ بافت سینه و نتایج مطلوب تر اشاره کرد.

در بازسازی تاخیری، از بسط دهنده بافت در طول ماستکتومی استفاده می شود تا بافت سینه برای جراحی آماده شود. بسط دهنده، کیسه بالون مانندی است که در ابتدا مسطح است و به مرور بسط پیدا می کند تا جایی که به اندازه دلخواه برسد. بعد از کش آمدن پوست بر روی سینه، جراحی ثانویه ای انجام می شود تا بسط دهنده برداشته شود و پروتز به صورت دائمی کار گذاشته شود.

پروتز سینه روشی است که افتادگی سینه طبیعی را نخواهد داشت و با خوابیدن سینه به سمت خارج نمی افتد و در صورتی که پوست کافی وجودداشته باشد می توان از این روش استفاده نمود. در موارد بازسازی تاخیری باید با expander یا تزریق چربی و یا تلفیق پیوند با پروتز کمبود پوست را جبران کرد.
 

جراحی بازسازی تاخیری عمدتا در موارد زیر انجام می شود:

1. فرد تمایلی به انجام جراحی در طول درمان سرطان نداشته باشد.
2. بیمار مبتلا به دیگر شرایط پزشکی باشد.
3. نیاز به انجام رادیوتراپی باشد.

 

در این روش از دو نوع پروتز استفاده می شود:

پروتزهای سیلیکونی. پروتزهای ژله ای که تا حدودی مشابه بافت طبیعی سینه هستند.

پروتزهای سالینی. پروتزهای مملوء از آب نمک استریل.
 

نکات مثبت پروتز سینه پس از ماستکتومی

1. برش اضافی به بدن تحمیل نمی شود.
2. در افراد لاغر و جوان قابل انجام است.
3. در موارد دو طرفه براحتی قابل انجام است.
4. نکات منفی پروتز سینه پس از ماستکتومی
5. احتیاج به اصلاح در طول زمان دارد.
6.  آن را باید با روش های دیگر مثل پیوند یاexpander  پوست و تزریق چربی تلفیق شود.
7. قرینه سازی با پستان مقابل نیاز دارد.
8. در لمس پستان کاملا طبیعی نیست و روی قفسه سینه ثابت است و افت طبیعی پستان را ندارد.

 

روش‌های ترمیم و بازسازی پستان

۱. استفاده از پروتز (ایمپلنت)
۲. روش اتوژن یا استفاده از بافت‌های بدن فرد به تنهایی
۳. ترکیبی از روش پروتز و اتوژن
 

انواع پروتزها (ایمپلنت)

پروتزها به ۲ دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
 

1. پروتزهای پرشونده
2. پروتزهای پرشده

ایمپلنت‌ها در اشکال و انداز‌ه‌های مختلفی وجود دارند که تمامی آنها توسط یک لایه محکم و سیلیکونی الاستیک احاطه شده‌اند. لازم به ذکر است که سطح این ایمپلنت‌ها صاف و یا بافته شده است.
 

پروتزهای پرشده

ایمپلنت‌های ساخته شده از ژل سیلیکون (silicone gel)؛ نیمه مایع بوده و به راحتی فرم داده می‌شوند تا نتیجه ایده‌ال به وجود آید. به طور کلی این پروتزهای سیلیکونی بسیار طبیعی به نظر می‌رسند.
 

پروتزهای پرشونده

ایمپلنت‌های سالینی (saline)؛ از نوع پروتزهای پرشونده بوده که ابتدا وارد بدن شده و سپس با محلول آب نمک پر می‌شوند.

روش اتوژن یا استفاده از بافت‌های بدن فرد به تنهایی

شیوه‌های جراحی بازسازی پستان بـه تدریج با تکنیک‌های بافت اتوژن متحول شده‌اند. در گذشـته بازسازی پستان با قراردادن ژل یـا پروتزهای سالین در زیـر پوشش پوستی ضخیم امکان‌پذیر بود که به علت از بین رفتن تدریجی آنها و انقباض کپسـولی، پزشکان سعی می‌کردند تـا با تکنیک‌های محافظتی سرطان پستان و رادیوتراپی برای حفاظت بافت پستان تلاش کنند.

اما در سال‌های اخیر استفاده از فـلاپ TRAM؛ (Transverse Rectus Abdominis Myocutaneous) یک استاندارد طلایی در بازسازی پستان بوده است. با پیشرفت تکنیک فـلاپ TRAM بازسازی پستان با استفاده از بافت اتوژن امکان‌پذیر شد.

فلاپ TRAM به صورت بافتی نرم و گرم بوده که با فیزیک بدن فرد همراهـی بیشـتری دارد و برخلاف پروتزها احساس وجود یک جسـم مصنوعی و خارجی را به دنبال ندارد.

عمل بازسازی با فلاپ TRAM به چه صورتی انجام می‌شود؟

در جراحی فلاپ TRAM قسـمت عمده‌ای از بافت ناحیـه تحتانی شکم (حدود ناحیه زیرناف) شامل پوسـت، بافـت زیـر پوست وچربی و فاشیای عضلات، همراه با حفـظ پرفوراتورهای عروقی روی پایه شریان اپیگاستریک فوقانی بانضـمام عضـله رکتوس مربوطه به شکل فلاپ پدیکوله یا آزاد جدا می‌شود و به نواحی از قفسه سینه کـه نقـص بـافتی ناشـی از جراحـی ماستکتومی وجود دارد، منتقل می‌شود.

در ایران شایع‌ترین عمل جراحی انجام شـده برای بازسازی پستان، عمـل جراحی با بازسازی فـلاپ TRAM است.
 

مزایا و معایب روش فلاپ TRAM

این نوع جراحی نه تنها بافت کافی را در اختیار جراح قرار می‌دهد، بلکه از مزایای آن، انجام عمل زیبایی پستان و شکم به طور همزمان است.

معایب این نوع جراحی، مدت عمل طولانی است. مـواردی که ریسک فاکتورهایی مانند چاقی، سیگاری بـودن و سن بالا در بیمار وجود دارد، دقت بیشتری بایـد صـورت گیـرد چون امکان رد شدن پیوند افـزایش می‌یابد.

این عمل عوارض اولیه‌ای مثل نکروز فلاپ و هماتوم داشته و همچنین از عوارض ثانویه آن، نکروز چربی و هرنی را می‌توان نام برد.

طبق تحقیقات انجام شده در ایران مانند سایر کشورها، رضایتمندی بیمـاران از عمل بازسازی پستان و شکم در جراحی نوع TRAM نسبت به سایر جراحی‌های انجام شده، بیشتر بوده است.
 

بازسازی پستان بعد از لامپکتومی

بسیاری از زنان که برای درمان سرطان پستان تحت عمل های جراحی با هدف حفظ بافت پستان مانند لامپکتومی قرار گرفته اند نیازی به انجام عمل بازسازی پستان ندارند. با این حال برخی از بیماران ممکن است پس از انجام عمل جراحی سرطان پستان دچار سینه های دفرمه و تغییر شکل یافته شوند. به عنوان مثال، این اتفاق ممکن است در طول عمل خارج کردن یک تومور بزرگ از پستان کوچک رخ دهد. برخی از جراحان برای رفع این مشکل تکنیک های جراحی سرطان پستان را با تکنیک های جراحی پلاستیک ترکیب می کنند که به این روش آنکوپلاستی گفته می شود. هدف از انجام آنکوپلاستی، بازگرداندن ظاهر طبیعی پستان ها در حین عمل جراحی سرطان سینه (لامپکتومی یا ماستکتومی) است.

این بیماران کاندیدای مناسبی برای انجام انواع روش های بازسازی پستان برای شکل دهی مجدد به سینه ها هستند که عبارتند از:
* استفاده از ایمپلنت های کوچک تر
* تزریق چربی
* لیفت سینه
* ترمیم اسکار
* فلپ بافتی جزئی

برای کسب نتایج بهتر ، ممکن است ترکیبی از روش های بالا مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، باید این نکته را در نظر داشت که این جراحی (آنکوپلاستی) نتایج و عوارض احتمالی مشابه با جراحی سرطان سینه بدون بازسازی پستان ها دارد و هیچ گونه عوارض اضافی به فرد تحمیل نمی کند.

دوره نقاهت جراحی بازسازی پستان

کاملا طبیعی است که بیمار به مدت یک تا دو هفته بعد از جراحی، احساس خستگی داشته باشد. معمولا داروهای مسکن به منظور کنترل درد و ناراحتی از سوی پزشک تجویز خواهد شد.

درنی در ناحیه زخم قرار می گیرد تا مایعات اضافی از ناحیه جراحی تخلیه شود. زمان برداشت این درن از سوی پزشک مشخص خواهد شد.

یکی از نکات مهم این است که بیمار نکات و دستورات گفته شده از سوی پزشک در خصوص مراقبت از بخیه ها را رعایت کند.

در بسیاری از موارد، خانم ها شش تا هشت هفته بعد از جراحی قادر به انجام فعالیت های روتین خود خواهند بود.

در صورتی که از پروتز بدون فلپ استفاده شود، دوره نقاهت به مراتب کوتاه تر خواهد بود.

برخی نکاتی که بیماران باید در نظر داشته باشند، عبارتند از:
جراحی بازسازی، احساس طبیعی سینه ها را احیا نمی کند، اما برخی حس ها به مرور زمان باز خواهند گشت.

تقریبا هشت هفته طول می کشد تا از میزان ورم و کبودی کاسته شود. به همین خاطر، در خصوص مشاهده نتایج نهایی باید صبور بود.

یک تا دو سال زمان می برد تا بافت سینه به طور کامل بهبود یابد و اسکارها محو شوند.

انجام فعالیت های شدید بدنی، ورزش، بلند کردن اشیای سنگین و برقراری رابطه جنسی به مدت شش تا هشت هفته ممنوع می باشد. در این خصوص، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

امکان نشت و یا باز شدن پروتزهای سیلیکونی وجود دارد، بی آن که بیمار متوجه علائمی شود، به همین خاطر، توصیه می شود چکاپ های منظم توسط پزشک فراموش نشود.

در صورت مشاهده علائمی از قبیل تغییرات پوستی، تورم، توده، درد و یا ترشح مایع در سینه و یا زیر بغل، سریعا پزشک را در جریان قرار دهید.

خانم هایی که به منظور درمان سرطان پستان، تحت جراحی ماستکتومی قرار گرفته اند، باید نسبت به انجام تست غربالگری ماموگرافی اقدام کنند. امکان انجام این تست بعد از جراحی بازسازی پستان برای خانم ها وجود دارد. در صورتی که پزشک مورد مشکوکی را هنگام معاینه فیزیکی تشخیص دهد، تست ماموگرافی تجویز خواهد شد.

در صورتی که جراحی بازسازی با پروتز انجام شده باشد و نیاز به ماموگرافی باشد، این تست باید در مراکز مجهز انجام شود تا امکان حرکت پروتز و تهیه تصاویر دقیق وجود داشته باشد. پروتزهای سیلیکونی می توانند مشکلاتی را در تهیه تصاویر از بافت داخلی سینه ایجاد کنند.
 

خطرات ترمیم و بازسازی پستان

مثل تمام انواع عمل های جراحی، جراحی ترمیم نیز ممکن است ریسک هایی داشته باشد. بسیاری از این ریسک ها با خطرات ماستکتومی مشابه هستند. اما ریسک هایی هم وجود دارد که تنها منحصر به ترمیم ایمپلت هستند.

اسکار: مهم نیست که کدام یک از انواع ترمیم را انجام دهید، شما در ناحیه ی پستان اسکار خواهید داشت. در بیشتر افراد پس از مدتی اسکارها بهبود پیدا می کنند و نشان کمتری از قبل بر جا می گذارند اما کامل از بین نمی روند. البته بیشتر اسکارها در فعالیت های روزانه در معرض دید قرار نمی گیرند.



انقباض های کپسولی: گاهی ممکن است در ترمیم های ایمپلنت دیده شوند. ممکن است دردناک باشند و باعث تغییر شکل اولیه ی ایمپلنت شوند. برای حل این مشکل در صورتی که جراح شما صلاح بداند می تواند پستان را از ناحیه اسکار باز کند و ایمپلنت را جایگزین کند. تمرین هایی هستند که می توانند از ایجاد انقباض های کپسولی پیشگیری کنند.

رادیوتراپی: در صورتی که بعد از ترمیم ایمپلنت پزشک شما تشخیص دهد که شما به رادیوتراپی نیاز دارید، باید قبل از انجام رادیوتراپی تکنسین را از وجود ایمپلنت در ناحیه ی سینه آگاه کنید تا بتوانید خطرات ممکن را به حداقل برسانید.

خرابی بافت: گاهی ممکن است بافت ناحیه ی پستان به دلایلی مثل فشار ناشی از ایمپلنت، به صورت کامل و درست بهبود نیابد. شبکه ی رگ هایی که مسئول غذا و اکسیژن رسانی به این ناحیه هستند ممکن است در جراحی، رادیوتراپی و به دلایلی مثل مصرف سیگار و دیابت آسیب ببینند و در نتیجه سرعت بهبودی کاهش قابل ملاحظه ای خواهد داشت. این خرابی های بافتی در پزشکی با اصطلاح نکروز شناخته می شوند. نکرورز می تواند با درد و خونریزی، تب و احساس مریضی همراه باشد. ممکن است پوست ناحیه ی نکروز شده سیاه شود و از این قسمت بوی بدی به مشام برسد. در صورت وقوع نکروز بافت مرده باید توسط جراح خارج شود.

درد در اطراف ایمپلنت: گاهی ممکن است افراد در ناحیه ی اسکار و یا ایمپلنت احساس درد و ناراحتی داشته باشند. ممکن است درد از فشار ایمپلنت بر روی اعصابم محیطی این ناحیه ناشی شود. این درد ممکن است با تمرین های کششی و ماساژ که توسط پزشک شما تجویز می شود، از بین برود.

جابجایی ایملنت: در صورتی که میزان این جابجایی کم باشد ممکن است بتوان با ماساژ آن را به جای اصلی خود برگرداند و در صورتی که جابجایی بیش از حد باشد باید با پژشک خود درباره ی آن مشورت کنید.

پارگی ایمپلنت.
 

انکوپلاستی و بازسازی پستان

انکوپلاستی و بازسازی پستان از جمله عمل هایی هستند که انجام آن ها می تواند پس از ابتلا به سرطان پستان بر کیفیت زندگی بانوان بسیار موثر باشد فقدان پستان در بانوان به عنوان یکی از اعضای اصلی زنانگی عوارض روحی و سایکولوژیک شدیدی را می تواند به دنبال داشته باشد که با عمل جراحی بازسازی این مشکلات حل می‌گردد و حس اعتماد به نفس بیمار و در نتیجه عملکرد و کیفیت زندگی بیمار را بالا خواهد برد.
 

انکوپلاستی چیست

انکوپلاستی (oncoplasty) در تعریف شامل جراحی زیبایی و جراحی سرطان است درواقع انکوپلاستی انجام هم‌زمان سه عمل جراحی زیبایی، جراحی سرطان و جراحی بازسازی پستان است.

در این عمل تلاش می‌شود در حین عمل جراحی سرطان مداخلات جراحی زیبایی لازم نیز توسط جراح پستان صورت پذیرد و در افرادی کاربرد دارد که علاوه بر سرطان پستان دارای پستان‌های بزرگ، افتاده و یا نامتقارن هستند. اگر پستان‌ها بزرگ باشند حین عمل سرطان ماموپلاستی نیز انجام می‌گیرد و پستان‌ها کوچک می‌گردند، اگر بیمار دارای پستان‌های افتاده باشد عمل ماستوپکسی یا لیفت پستان به‌صورت هم‌زمان با جراحی سرطان برای وی مناسب است و درنهایت اصلاح عدم تقارن بستگی به موقعیت توده و وضعیت پستان‌ها دارد.
 

انکوپلاستی چه مزایایی دارد

انجام عمل انکوپلاستی برای بیمار مبتلابه سرطان پستان چندین مزیت دارد که شاید بتوان بزرگ‌ترین مزیت آن را کاهش چشم‌گیر بار منفی سرطان دانست. استرس ناشی از وجود توده بدخیم در پستان برای بیماران امری غیرقابل‌اجتناب است و علیرغم همه تلاش‌های بنده و دیگر همکاران جراح پستان بیمار فشار روانی زیادی را تحمل می‌کند، در انکوپلاستی زیباتر شدن فرم پستان‌ها پس از عمل بار روانی بسیار مثبتی برای بیمار به ارمغان می‌آورد.

از مزایای دیگر انکوپلاستی می‌توان به تأثیر آن در رادیوتراپی اشاره کرد از جنبه علمی بیمارانی که مبتلا به سرطان پستان هستند و پستان‌های آن‌ها در طی فرآیند درمان حفظ می‌شود باید تحت پرتودرمانی یا رادیوتراپی قرار بگیرند و بیمارانی که پستان‌های بزرگ دارند ممکن است در حین پرتودرمانی دچار سوختگی پوست پستان یا عوارض مشابه گردند که با انکوپلاستی این مشکل برطرف می‌گردد.
 

چه متخصصی عمل ترمیم پستان را انجام می‌دهد؟

برای بازسازی و ترمیم پستان از انتخاب‌های اصلی و مهم، یک جراح قابل اعتماد است. بهترین شخص برای انجام این کار جراح عمومی است که دوره فوق تخصصی جراحی پلاستیک را گذرانده باشد.


منبع: سایت دکتردکتر
سایت دکترعظیمی نژادان
سایت دکتر موسی زاده